Osmanlı'dan Günümüze İzmir Tarihi

1424
Osmanlı İmparatorluğu 1424'de "Çelebi Sultan Mehmet" döneminde İzmir'i ele geçirdi.

1592
Hisarönü semtinde, bugünkü Kemeraltı merkezi'nin yanında bulunan kentin en görkemli camisi "Hisarönü Camisi" 1592 yılında Yakup Bey tarafından yaptırılmıstır. Yapi bir büyük kubbe ve onu taşıyan sekiz filayağından olup Mihrap ve minber süslemeleri ilgi çekicidir.

1619
1619'da Izmir "Fransız Konsoloslugu" açıldı.
1619'da Izmir "Ingiliz Konsoloslugu" açıldı.

1625
1625'te Osmanli Imparatorlugunda ticaret yapan Ingilizlerin kurdugu "Levant Company", aileleri ve çalisanlari için bugün Alsancak Gar'inin karsisinda bulunan "St. Paul Anglikan Kilisesi" ni insa ettirdi.

1646
Izmir'deki "ilk Yahudi matbaasi" 1646'da açildi.

1671
Gezgin "Evliya Çelebi", Izmir'e geldi. Seyahatnamesinde Izmir'in yarisinin Frengistan'a (Avrupa'ya) benzedigini, freng çarsi ve pazarlarinin çok hareketli ve göz alici oldugunu yazar.

1671
1671 yilinda Yusuf Çamazade Ahmet Aga tarafindan yaptirilan "Kemeralti Cami", bugün Anafartalar Caddesi'nde ibadete açiktir.

1676
30.000 kişinin öldüğü izmir'in ilk veba salgını 1676'da oldu.

1700
1700'lerde simdiki Alsancak Kültür Müdürlügü'nün yerinde bir Rum Kilisesi açilmisti. Kilise 1922 yangininda yandi.

1707
Yabancı tüccarlar "Buca'da" ayaklandı.

1736
Izmir'de siddetli bir "deprem" meydana geldi.

1739
Izmir'in "ilk dokuma fabrikasi" semte de ismini veren Basmane'de açildi.

1747
1747 yılında bugün Basmane Gaziler Caddesi'nde bulunan "Çorakkapı Cami" hizmete açildi.

1750
Dominiken papazları kapitülasyonlardan yararlanarak Izmir'e yerlestiler.

1756
Konak Meydanı'ndaki küçüklügüyle dikkat çeken "Yali Cami", 1756'da Ingiliz Ayse Hanim tarafindan yaptirildi.

1762
Izmir'deki "ilk Ermeni matbaasi" 1762'de açildi.

1774
Tüccar Haci Hüseyin tarafindan bugünkü Anafartalar Caddesi'nde yaptirilan "Basbudak Cami" ibadete açıldı.

1775
Izmir'de ilk tiyatro 1775'de kurulan "Amatör Tiyatrocular Toplulugu" dur. (Threatre de MM. Les Amateurs) Ancak tiyatro binasi 1797'de çikan bir yanginla kül olmus, tiyatro 1824'de kendini toparlayip ayni isimle yeniden kurulabilmistir.

1778
Şiddetli deprem ve yangınlar sonucunda kentin tamamına yakını yıkıma uğradı.

1797
Bornova Cumhuriyet Meydani'nda Kars Ilkögretim Okulu yanindaki "Santa Maria Katolik Kilisesi" nin yapim tarihi 1797'dir. Franciscan Mezhebince insa edilen yapi, Bizans tarzindadir ve halen misyonunu sürdürmektedir.

1800
Ilk Alsancaklilar 1800'lerin ortalarinda liman insaatinin baslamasiyla adalardan gelen Rumlardir.

1800
1800'lü yillarda yani imparatorluk zamanlarinda Alsancak(Punta)'nin "in" leri Vasil'in Pasta Firini, Paradisolarin Pasta Firini, Madam Consola'nin Pastanesi ve cumhuriyetin ilk zamanlarinda da Ülkü Pastanesi'ydi.

1800
1800'lü yillarda Buca'da yaptirilan "De Jongh Malikanesi", ailenin Buca'dan ayrilmasindan sonra bir isadamina satilmis daha sonralari tenis kulübü ve senatoryum olarak kullanilmistir. Ardindan saglik meslek lisesi olarak yillarca hizmet vermis ancak okulun kapanmasi nedeniyle bosaltilmistir.

1801
Deprem Izmir'i 1801 kışında vurdu.

1802
Türkiye'deki ilk Amerikan Konsoloslugu 1802'de Izmir'de açılmıştır.

1809
- 1809-1812 yillari arasindaki veba salgininda Izmir'de yaklasik 45bin kisi öldü.

1815
- 1815'de bugünkü Ege Üniversitesi Rektörlük binasinin karsisina Fontan d'Escalon tarafindan insa edilen "Paggy Köskü" halen canliligini korumaktadır.

1820
Aliotti Ailesi, Bornova ve Buca'da bilinen köklü ailelerdendi. Gençlik Cadesi üzerinde Zirai Mücadele Arastirma Enstitüsü karsisinda bulunan "Aliotti Malikanesi" 1800'lü yillarda Floransa'nin Chios soylularindan olan Aliottis ailesi tarafindan 1820'de insa edilmistir.

1825
1825 yilinda çikan bir yangin sonucunda Izmir'in yarisi yandı.

1826
Türkiye'nin ilk akademisi 1826'da Fransiz konsolosu M. David'in girisimiyle konsoloslukta açıldı.

1827
Izmir'deki "ilk Musevi hastanesi" kuruldu.

1827
1827'de Izmir'e gelen Arundell "Körfez,pek çok yönden Napoli'ye benziyor;körfezi çevreleyen volkanik daglar büyüleyici." demisti.

1828
1828'de Izmir'i ziyaret eden Montemont "Izmir, Anadolu kentlerinin incisi" dedi.

1830
Bu zamanlarda Izmir'in en çok satan gazetesi "Journal de Smyrne" gazetesiydi

1831
"Filos Ton Neon" adli Rumca ilk Gazete 1831'de Izmir'de yayinlandi.

1831
1831'de Neo klasik özelliklere sahip olan ve vebalilar için "St. Roche Hastanesi ve Manastiri" olarak yaptirilan bina hizmete açildi. Piçhane olarakta bilinen yapi 1984'den beri Etnografya Müzesi olarak kullanilmaktadir. Bizans mimarisinin süsleme özelliklerinden izler tasiyan bina yesillikler arasindadir.

1831
Özellikle Yahudiler arasinda çikan kolera salgininda yaklasik 5 bin kisi öldü.

1832
Halen Hürriyet Caddesi, Ege Üniversitesi rektörlügü karsisinda bulunan "Steinbuchel Köskü", 1832 yilinda Ingiliz John Maltass tarafindan insa edilmistir. Kösk kurtulus savasinda Atatürk'ün karargahi olmustur.

1834
Türkiye'de "ilk Piyango" Izmir Levantenleri tarafindan baslatildi.

1837
"Izmir Fransiz Postanesi" 1837'de açildi.

1837
"Izmir Avusturya Postanesi" 1837'de hizmete açildi.

1837
Ege Üniversitesi karsisinda mahfel girisinin hemen yaninda bulunan "Bari Malikanesi" insa ettirildi. Basta Bari (Barry) ailesi, daha sonra Lawson ailesi ve en son Yvonne Winterhalters ailesinin yasadigi ve genç bayan Pasquali'nin piyano dersleri verdigi bilinmektedir. Bina su anda Ege Üniversitesi Lokali olarak kullanilmaktadir.

1838
1838'de Buca Dokuzçesmeler'de halen ayakta olan "Buca Ingiliz Protestan Kilisesi" ibadete açildi. 1961'de belediyeye devredilen ve kültür merkezi olarak kullanilan kilise 2001'de tekrar kilise haline getirilmek üzere devredildi.

1839
Izmir'deki ilk Ermenice Gazete "Içtemeran Bidari Kidelyas" 1839'da protestan Ermeniler tarafindan çikarildi.

1840
Ailesince Kanalaki, halk tarafindan ise prenses diye anilan bir Rus bayan tarafindan 1840 yilinda yaptirilan "Kanalaki Köskü" bugün Suphi Koyuncuoglu Ilkögretim Okulu bahçesinde, idari bina olarak kullanilmaktadir. Çok zengin olan bayan Kanalaki bu yapinin disinda Bornova'da tahmini 20 tane daha binayi insa ettirmis ve ayrica bir golf sahasi da yaptirmistir. Uzun yillar Kanalaki ailesinin mülkiyetinde olan yapi Rus sahiplerinin ölmesinden sonra uzun süre bos kalmistir.

1842
Alsancak Gazi Kadinlar Sokagi'ndaki (1453 Sk) Roi Cafe Bar'in binasi 1842'de Fransiz bir general tarafindan yaptirildi.

1842
Bulgarca ilk Gazete olan "Ljuboslowije" 1842'de aylik olarak yayimlanmaya basladi.

1842
Izmir'de ilk Ibranice Gazete 1842'de yayinlandi.

1843
Izmir "Büyük Postane" 1843'te hizmete girdi.

1844
"Halkapınar Kağıt Fabrikasi" açıldı.

1846
Bornova Gençlik Caddesi üzerinde bulunan ve günümüzde Ege Üniversitesi Rektörlük binasi olarak kullanilan "Carlton Whittal Köskü" 1846'da yapildi. Kösk, tarih içinde Hollandali rahibelerin manastiri olarak kullanilmistir. Evin sahibi ünlü Whittal Sirketi'nin kurucusu Charlton Whittal'dir. Giraud Ailesi'ne satilan ev daha sonra Türk yetkililere geçmistir.

1846
Izmir depremle sarsıldı.

1847
1847 yılında "Izmir Kagit Fabrikasi" hizmete girdi.

1848
"Ilk Türkçe Matbu Eser" 1848'de yayinlanan 28 sayfalik bir din kitabidir.

1849
1849'da temeli atilan "ilk Türk Hastenesi" Guraba-i Müslimin 1851'de hizmete girdi. Burasi suan Konak'ta Izmir Dis Hastanesi olarak kullanilmaktadir.

1850
"ilk Piyango" iznini alan kisi Izmir'li bir Ermeni olan Naum Bey'dir. Naum Bey, tiyatrosuna müsteri çekebilmek için biletle birlikte bir de piyango bileti dagitmaya basladi.

1850
1850 yılının bir bahar günü Kadifekale'den Izmir'i izleyen Gustav Flaubert "Simdiye dek bu kadar güzel olanini görmemeistim" demisti.

1850
1850'lerde Izmir'in Osmanli dis ticareti içindeki payi yaklasik % 7.5 iken 1870'lerde dört katlik bir artisla yaklasik % 30'a yükseldi. Bu tarihlerde Osmanli Imparatorlugu'nun ithalatinin % 20'si, ihracatinin % 43'ü Izmir'den gerçeklesiyordu.

1853
Lamartine "Izmir, bir Dogu kenti olarak düslerimdeki kente hiç benzemiyor. Burasi sanki Küçük Asya sahillerine getirilmis bir Marsilya gibi,zengin Avrupali tüccarlarin Paris ya da Londre'dakinden farksiz bir biçimde yasamlarini sürdürdükleri genis ve zarif bir ticaret kenti." demisti.

1853
1853'te 3 yildir Izmir ve çevresine dehset saçan "Katirci Yani" adli Rum eskiya ve adamlari, vali Ali Pasa ve adamlarinca Buca'da yakalanarak idam edildiler.

1854
"Issigonis Demir Fabrikasi" Alsancak'ta açildi.

1855
1855 yilinda Izmir'de "Sinanoglu" ayaklanmasi bas gösterdi, dirlik ve düzen bozuldu.

1856
Izmir'de batili anlamda "ilk At Yarislari" 1856'da basladi.

1856
1856'da ilk demiryolu insaati Ingiliz sermayesiyle atilmis, tren isletmeciligi sonra Fransizlara geçmistir. Izmir-Aydin demiryolu insa imtiyazi, 95 yil süreyle Ingiliz sermayesiyle kurulan "Smyrna-Aidin Ottoman Railway" sirketine verilmistir. Ilk kazma 1857'de Kemer semtinde atildi ve yol 1866'da hizmete açildi.

1857
Bugün hala ayakta olan "Alsancak Italyan Dominiken Kilisesi" 1857'de insa ettirildi.

1857
Bugünkü Bornova Sanat Sokagi'nin yaninda Dokuz Eylül Ilkögretim Okulu'nun karsisinda Fevzi Çakmak Caddesi üzerinde bulunan "Giraud Köskü", 1857 yilinda William Giraud tarafindan insa edildi. William Giraud'un babasi Türkiye'de ilk tekstil fabrikasinin kurucularindandir. Giraud ailesi 1742'de Izmir'e yerlesmistir ve halen Izmir Pamuk Mensucat'in sahibidir. Bina uzun yillar Jean Baptiste'nin yegeni Lui Cortazzi tarafindan Venedik Konsoloslugu olarak kullanilmistir.

1859
Ingiliz tacir John Peterson tarafindan 1859 yilinda insa edilen Peterson Köskü, bugünkü Mustafa Kemal Caddesi üzerinde bulunur. 38 odali köskün birçok yapi malzemesi Avrupa ve Ingiltere'den getirilmistir. Yedi kez degisiklige ugrayan kösk 49 yilligina belediyeye kiralanmistir ve suan cafedir.

1861
1861'de "ilk Raki Fabrikasi" Amerikan asilli Macry Movary tarafindan açildi.

1862
"Izmir Ticaret Mahkemesi" kuruldu.

1862
1862 yilinda hali tüccari Takfor tarafindan yaptirilan ve bugün "Atatürk Müzesi" olarak Kordon Gündogdu semtinde hizmet veren ev, 1927'de belediye tarafindan satin alinarak Atatürk'e hediye edilmis daha sonrada 1978'de müze haline getirilmistir.

1863
1863 senesinde Yahudiler'in igneli fiçilarda küçük çocuklarin kanlarini akittiklari söylentileri Izmir'de Rumlarla Yahudiler arasinda güçlükle bastirilan büyük bir çatisma çikmasina neden oldu.

1864
Izmir'de sokaklar "Havagaziyla" aydinlatilmaya baslandi.

1864
Kent sokaklarini genisletme çalismalarina ilk kez 1864'te "Gaziler Caddesi" nde baslandi.

1865
"Karatas" semti imara açildi. Adini 1902 yilinda Kiz Lisesi'nin bahçesine düsen göktasi nedeniyle Karatas olarak alan semt, ilklerin semtiydi. Ilk kadin dogum klinigi, ilk dernek hastanesi, ilk buharli asansör burada açilmisti. Karatas, ilkokulu, hamami, buzhanesi, boyozu ve mesire yerleriyle özellikle Musevilerin yasadigi popüler bir semtti.

1865
Iskenderiye'den gelen bir gemiden yayilan "Kolera" salgininda Izmir'de yaklasik 5bin kisi öldü.

1866
Izmir'in "ilk Seker Fabrikasi" Davidoglu Karabet Bey tarafindan açildi.

1867
Bugün Buca Stadyum'unun yakinlarina yer alan ve Yapi Kredi misafirhanesi olarak kullanilan kösk 1867'de Mimar Vafiyadis adli bir Rum tarafindan yapilmis, sonralari levanten bir aile olan Pengelli ailesine satilmistir.

1868
"Mithatpasa Endüstri Meslek Lisesi", 1868'de Izmir Islahanesi olarak açildi. Okulun adi daha sonralari, Izmir Sanayi Mektebi'ne sonra, Izmir Sanatlar Mektebi'ne sonra, Bölge Sanat Okulu'na, ardindan Mithatpasa Sanat Okulu'na çevrildi ve son olarakta bugünkü adini aldi.

1868
"Izmir Limani" nin yapimina Fransiz Rihtim Sirketi tarafindan baslandi.

1869
1869'da "Amerikan Erkek Koleji" olarak yaptirilan ve suan Buca'da NATO arazisinde bulunan kösk, Levanten ailelerin çocuklarini yolladigi belli okullardan biriydi. Daha sonralari Köy Enstitüsü olan bina 1953'te NATO'ya devredildi.

1870
Bugün Buca Egitim Fakültesi dekanligi olarak hizmet veren ve 1870'de Rees Ailesi tarafindan yaptirilan "Rees Malikanesi" 1930'larda devlet tarafindan istimlak edildi ve ardindan Dokuz Eylül Üniversitesine birakildi.

1871
"Izmir Belediyesi" kuruldu.

1872
Ingiltere, Fransa, Italya ve Hollanda ile ticari ve giderek sanayi iliskileri çerçevesinde olusan levanten grubu bir sayfiye yeri olarak kullandiklari Buca'ya yerlesmisler, 1872 yilinda da yasamlarini kolaylastirmak için bugün hala kullanilan "Buca Istasyonu"nu insa etmislerdir.

1872
Izmir'de ilk Türkçe Gazete "Devir", 6 Eylül 1872'de çikti.

1872
1872'de Konak Meydani'ndaki yere insa ettirilen Izmir Hükümet Konagi, 1970'de yanmis, 1980'de de aslina uygun olarak tekrar insa edilmistir.

1873
Suan Karatas'taki Zeki Müren Parki, Osmanli yillarinda ünlü bir mesire yeri olan "Ingiliz Bahçesi" idi.

1874
Izmir'de Türklere ait "ilk Özel Matbaa" 1874'de "Hafiz Nuri Efendi" tarafindan kurulmustur.

1874
"Rothschild Hastanesi" açildi.

1877
Izmir'in ilk gösteri sanatçisi hokkabaz "Mehmet Sükrü Bey"dir. Ilk gösterisini Haziran 1877'de gerçeklestirdi.

1877
1877'de halen Buca'nin en gösterisli köskü olan "Forbes Köskü" yaptirildi.Kösk halen Buca SSK Hastanesi bahçesindedir.

1880
Halk arasinda 'Perili Kösk' olarak bilinen Murat Evi, Fevzi Çakmak Caddesi ile Gençlik Caddesi'nin kesistigi yerdedir. Bina, 1880'de Ingiliz ailesi olan Edwards'lar tarafindan yaptirilmistir. Büyük bahçesinin arka kisminda yikilmaya yüz tutan bir hamam bulunur. Rivayate göre uzun yillar köske geceleri bakire bir kiz ugrayip bir seyler tasimistir. Dilden dile dolasan bu rivayet nedeniyle köskün adi halk arasinda; "Perili Kösk" olarak anilir.

1880
Izmir'de "ilk itfaye" 1880'de Ingiliz Sigorta Sirketi tarafindan kuruldu.

1880
1880 yilinda Eski tren istasyonu son duragi ve Ege Üniversitesi kampüsü girisinin karsisina Pandespanian ailesi tarafindan insa ettirilen ve yesil kösk olarakta bilinen "Pandespanian Köskü" insa ettirildi. Kösk Ege Üniversitesi tarafindan restore edilmistir. Enfes mimari tarzi ile bugün üniversitenin sosyal tesisi olarak kullanilmaktadir.

1880
1880'de yapilan suan Göztepe'de, Mithatpasa Caddesi ile Mustafa Kemal Sahil Bulvari arasindaki Izmir "Valikonagi binasi", iki kuyumcu Rum kardes tarafindan yaptirilmis, kulesi yagmaya gelen korsanlari gözetlemek için insa ettirilmistir.

1881
"Bornova Belediyesi" kuruldu.

1881
Türkiye'de "ilk Özel Gazete" Izmir'de Alexandr Balcgue tarafindan 24 Mart 1881'de "Spectatuer Oriental" (Dogulu Gözlemci) adiyla Fransizca olarak çikarildi.

1882
Bugün Bornova Fevzi Çakmak Caddesi, Is Bankasi yaninda bulunan ve Atatürk Belediye Kütüphanesi olarak kullanilan "Belhomme Evi", 1882'de Ingiliz mimar Clark tarafindan yapildi.

1882
Izmir de "ilk resmi balo" 1882'de Aydin valiligine atanan Haci Nasit Pasa tarafindan Izmir Hükümet Konagi'nda düzenlendi.

1883
Izmir'de "Yikici Bir Deprem" meydana geldi.

1884
"Osmanli Vapurlari Hamidiyye Anonim Sirketi" kuruldu.Sirket Karsiyaka, Alaybey, Osmanzade, Turan, Bayrakli, Pasaport, Konak, Karatas, Salhane ve Göztepe Vapur iskeleleri arasinda 8 gemilik bir filo ile hizmet veriyordu.

1884
Edebi dilde ilk Türk Dergisi "Nevruz"dur. 1884'te Halil Ziya ve Tevfik Nevzat tarafindan çikarilmistir.

1884
Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaskani "Ismet Inönü" Izmir'de dünyaya geldi.

1884
Konak-Göztepe "Tramvay Hatti" imtiyazi verildi.

1885
"Bayrakli-Bornova" karayolu baglantisi hizmete girdi.

1885
Osmanli yillarinda Izmir'in en popüler Sinemasi, bugünkü Gündogdu Meydani'ndaki "Bella Vista Cinema Palace" di.

1885
"Izmir Ticaret Odasi" kuruldu.

1886
Ilk Osmanli Özel Gazetesi "Hizmet",1886'da Izmir'de yayinlanmaya basladi.

1888
Izmir'de ilk Türk Bankasi 1888'de Izmir'de subesini açan "Ziraat Bankasi"dir.

1888
1888'de kurulan Izmir Idadisi, Konak'ta bir yapida ögretimine baslamis, isgalden sonra ise bu yapi adliyeye tahsis edilmistir.Kurulusundan bir süre sonra Mekteb-i Sultani adini alan bu egitim kurumu,1925'de sonra Rum Gündüzlü Kiz Okulu'na tasinmistir.Cumhuriyet'in kurulusundan sonra Izmir Erkek Lisesi ve Birinci Erkek Lisesi adiyla anilan okul,1942'de "Izmir Atatürk Lisesi" adini almistir.

1889
Eski Buca Belediye binasi olarak bilinen kösk Buca esrafindan Davud Forkouh tarafindan insa ettirildi.

1890
"Izmir'de ilk Plaj" 1890 yilinda, bugün bir inat ugruna dikilen çirkinlik abidelerine dönüsmüs olan Alsancak Limani'na Kordon'dan gelen araçlari tasimasi planlanan viyadük ayaklarinin bulundugu yerde açildi.

1890
Izmir'de, Bornova ve Izmir takimlari arasinda "ilk Resmi Futbol Karsilasmasi" yapildi.

1890
1890'li yillarda Izmir'deki 25.000 konut ve isyerlerinden 5260'i dükkan, 2535'i magaza, 27'si fabrika, 449'u kahvehane, 66'si meyhane, 35'i gazino, 27'si lokanta, 143'ü ishani ve 20'si oteldir.

1891
"Halilrifatpasa Caddesi" hizmete açildi.

1891
1891 yilinda Karsiyaka'da 832 ev ve 1080 kisilik bir nüfus vardi

1891
Bir ticaret kenti olan Izmir'de "Türkiye'nin ilk Ticaret Borsasi" kuruldu.

1892
Yabancilarin katilimiyla Izmir'deki "ilk Kürek Yarislari" Izmir Körfezi'nde düzenlendi.

1893
1893'de yaptirilan "Ikiçesmelik Cami" bugünde Hatay'a çikarken sag tarafta ayaktadir.

1895
Türkiye'deki "ilk Atletizm Yarislari" Bornova'da yapildi.

1895
1895' te yapilmis bir arastirmaya göre Izmir'de "Kordonboyu'ndan Alsancak'a" dogru üç katli neoklasik binalar vardi ve bu binalarda genelde Levantenler (Fransiz, Italyan, Holandali ve Ingilizler) ve Rumlarin yasiyorlardi. "Kadifekale"ye dogru yükselen Türk mahalleleri Bati Anadolu'nun iç kesimlerinde görülen konutlardan olusan düzensiz ve yogun yerlesim yerleri görünümündeydi. "Buca ve Bornova"da ise Ingiliz, Fransiz ya da Italyan mimarisini yansitan genis bahçeli, yüksek duvarli ve demir parmaklikli malikanelerde yabancilar yasiyorlardi. Yahudilerse "Karatas"'ta bulunuyorlardi.

1896
Bugün Bornova Gençlik Caddesi üzerinde bulunan "Well House"(iyi ev), Charlton Whittal'in malikanesi olup daha sonra uzun yillar Bornova'da yasayan Ingilizlerin kulübü olarak kullanilmistir. Ege Üniversitesi'nin kütüphanesi olarak kullanilan köskün bahçesinde tarihi sütunlara halen rastlanabilir.

1897
1897'de bugünkü Turan semtinde "Aya Triada Plaji" hizmete girdi

19.yy
19. Yüzyil sonunda Izmir'in nüfusu 200.000'di. Bunun 89.000'i müslüman, 52.000'i Rum, 16.000'i Yahudi, 5000'i Ermeni ve 36.000'i yabanci(Italyan, Fransiz, Hollandali,Ingiliz) idi.

19.yy
19. Yüzyila ait bir gazete "her gün ve günün her saatinde düsük tabakadan olduklarindan kusku duyulmayan bazi kisilerin Kordon'da sahilden çiplak olarak denize girdiklerini, hatta buna bütün gezintilerin yapildigi Ingiliz Iskelesi üzerinde de zaman zaman rastlandigini" yazmisti.

19.yy
Izmir'e gelen Chateaubriand'in o zamanlarin Izmir'i hakkindaki yorumu: "Izmir'e geldigimde bir baska Paris'e gelmis gibi oldum."

19.yy
Kordon'un insaasindan önce burada "Marina" adli küçük bir plaj bulunuyordu.

19.yy
19. Yüzyilda kurulan ve 107 bin 615 metrekarelik alana yayilan Buca'daki "Hasanaga Bahçesi" nin ilk sahibi Italyan Levanten isadami Aliotti dir. 1926'da Ödemis esrafindan Hasan Aga bahçeyi satin almistir. O dönemde bile düzenli bir altyapiya sahip olusu yer altinda bulunan su kanallari, bahçedeki havuz selalesinin çalistirilmasiyla tepeden bakildiginda gözlemlenebilen bir kadin silueti ile hayret uyandirir. Bahçe öyle dizayn edilmistir ki gökyüzünden bakildiginda agaçlarin dizilisi bir haç seklini verir. Bahçede bir arada bulunan 12 selvinin ise 12 havariyi simgeledigine inanilir.

1900
Izmir'in "ilk Firini", Saint Joseph Koleji'nin arkasindaki sokakta bir Rum tarafindan 1900 yilinda kurulan ve hala hizmet veren "Alsancak Gevrek Firini" dir.

1901
"Izmir'in ilk Eczanesi" 1901'de bir Rum eczaci tarafindan açilan, bugün halen hizmet veren, Kibris Sehitleri Caddesi'ndeki "Saglik Eczanesi" dir.

1901
Izmir'in simgesi olan Konak Meydani'ndaki "Saat Kulesi" açildi. II. Abdülhamid'in tahta çikisinin 25. Yili anisina yaptirilan saat kulesinin saati Alman Imparatoru II. Wilhelm'in armaganidir.

1905
Mustafa Kemal Pasa "ilk kez" subat 1905'te Izmir'e geldi.

1907
Nesim Levi Bayraktaroglu isimli Yahudi asilli isadami 1907'de Karatas'taki "buharli asansör"ü hizmete açti ve isletmeye basladi.

1908
Vatan Yahut Silistre" Izmir'de ilk kez oynandi.

1909
"Milli Osmanli Tiyatrosu" 1 Subat 1909'da Izmir'e turneye geldi.

1909
Kramer Kardeslerin "Pathe Freres Sinamatografi" Izmir'de açilan ilk Sinemadir. 1909'da hizmete girmistir.

1911
Ilk Türk Tiyatro Toplulugu "Sahn-i Bedayi Milli Tiyatro Heyeti" Nisan 1911'de Ahmet Cevdet Efendi yönetiminde kuruldu.

1911
Ibrahim Kadizade tarafindan "Izmir Milli Kütüphanesi" kuruldu. Bugün 300bin kitabin yani sira 1885'den bu yana Izmir'de çikan tüm gazetelerden olusan bir arsivi mevcut.

1912
1912 yilinda Karsiyaka'nin en büyük spor kulübü olan "Karsiyaka Spor Kulübü", Karsiyaka Terbie-i Bedeniye adiyla kuruldu.

1913
Verilere göre Izmir Limani'na giren gemilerin tonaj toplami yilda 3 milyon tonu asmisti. Cumhuriyet devrinde 1950'de bu rakamin çok alti olan 1,8 milyon ton gerçeklesmistir.

1914
Izmirli Alyotiler tarafindan 1914 yilinda yaptirilan ve bugün "Durmus Yasar Köskü" olarak bilinen bina bugün, Çamlik Caddesi'nin girisinde Karsiyaka yalisinda yer almaktadir.

1914
Türkiye'deki "ilk Özel Hastane" 1914'de padisah Vahidettin'in izniyle, bugünkü Kiz Lisesi'nin ara sokaginda hizmete açildi.

1915
1915 yili nüfus tahminlerinde Izmir'in nüfusu 400 bin olarak tahminlenmistir, kentteki Rum ve levanten nüfusun mübadele sonrasinda kenti terke zorlanmasinin ardindan 1927 sayimlarinda Izmir'in nüfusu 154 bine geriledi.

1915
Kiz Muallim Mektebi açildi, okul 1932'te "Karsiyaka Lisesi" adini alacakti.

1916
Izmir'i çesitli dönemlerde süper ligde temsil eden "Altay Futbol Kulübü", 16 Ocak 1916'da, Hilal adi altinda kuruldu. Altay 1969/70 sezonunda en iyi derecesini yapti ve ligi 3. Sirada bitirdi.

1919
15 Mayis 1919'da Yunan ordusu Izmir'i isgal etti. Isgal 3 yil 3 ay 25 gün sürdü.

1922
9 Eylül 1922 günü Türk ordusu Izmir'e girdi.

1922
12 Eylül 1922'de çikan yanginda Kordon'un kuzey bölümü ile Frenk, Rum ve Ermeni mahalleleri, ana caddeler disinda genellikle dar ve egri bügrü yollar etrafindaki yapilari harap etti.

1922
"Bornova Ziraat Okulu" açildi.

1923
"Izmir Spor Kulübü", 1923 yilinda Esrefpasa semtinde Sakarya kulübü adiyla dogdu. Daha sonra semtin diger kulübü Altinay'la birleserek "Izmir Spor" adini aldi

1923
14 Ocak günü Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanim Izmir'de vefat etti.

1923
23 Ocak günü Atatürk, Latife Hanim'la Izmir'de evlendi.

1923
Türkiye'nin ekonomi politikasina yön veren "Izmir Iktisat Kongresi" 17 Subat 1923'de Izmir'de toplandi.

1923
Izmir'de "Hanimlara ilk Tiyatro" 25 Temmuz 1923'te gösterildi.

1923
Altay'dan ayrilan bir grup sporcu, 26 Aralik 1923'te "Altinordu Spor Kulübü" nü kurdu

1924
Türkiye'de "ilk Alman Konsoloslugu" Izmir'de kuruldu.19/04/1924'de Wilhelm Padel atandi.

1925
"Izmir Avcilik ve Aticilik Klübü" 1925'te Necmettin Slem tarafindan kuruldu.

1925
Ünlü sair, romanci, deneme yazari, senarist ve gazeteci "Atilla Ilhan", Izmir'de dünyaya geldi.

1925
Altay'dan ayrilan bazi sporcular tarafindan kurulan "Göztepe Spor Kulübü", 1968/69 ve 1969/70 yillarinda üst üste Türkiye kupasinin sahibi oldu.

1926
Bir yurt gezisine çikan Mustafa Kemal Atatürk'e Izmir'de suikast düzenlenecegi 17 Haziran 1926'da ortaya çikti. Suikast gerçeklesmeden önlendi.

1926
Bugün Devlet Opera ve Balesi'ne avsahipligi yapan "Elhamra Sinemasi" Konak'ta 1926'da açildi.

1926
Bugün Garanti Bankasi'na devredilen "Osmanli Bankasi binasi" 1926'da gümrükte hizmete girdi.

1927
Izmir'deki ilk müze olan "Izmir Arkeoloji Müzesi" bugün depo olarak kullanilan Basmane'de biri kilise içinde digeri bahçede olmak üzere 2 teshir salonuyla 1927'de açildi.

1928
Izmir'de büyük kayiplara neden olan bir "Deprem" meydana geldi.

1928
"Borsa Sarayi" Gümrük'te insa edildi.

1929
Oyuncu, yönetmen ve yapimci, bir zamanlar Yesilçam'in stari "Ayhan Isik" 1929'da Izmir'de dünyaya geldi. Isik 1979'da vefat etti.

1930
- 1930'larda, Karatas'taki Kömür Iskelesi, özellikle Karatas, Karantina, Faikbey, Köprü, Sadikbey, Valikonagi ve Güzelyali'daki deniz kiyisinda bulunan tüm yalilarin hepsinin plaji vardi, önlerindeki kayikhanelerdeyse mutlaka denize avlanmaya çikabilecek birer kayik hazir tutulurdu.

1932
Italyan heykeltras Pietro Canonica'nin eseri olan Cumhuriyet Meydani'ndaki "Atatürk Aniti" 1932'de açildi.

1932
Izmir'de "ilk Gazoz" 1932'de Ahmet Yalçiner tarafindan Tire'de imal edilip satisa sunuldu.

1932
Izmir'de "ilk Palmiye" 28 Temmuz 1932'de dikildi.

1932
Ünlü ses sanatçisi "Gönül Yazar", Izmir'de dogdu.

1934
Izmir'de "ilk Siselenmis Süt" evlere dagitilmaya baslandi.

1935
1935 nüfus sayiminda Izmir'in nüfusu "171 bin" olarak çikti.

1935
1935'te açilan; Burhan Özfatura'nin, Kordon'u doldururken yok ettigi ve son zamanlarinda bir restoran olarak hizmet vermekte olan ve yaslari 30'dan yukari her Izmir'linin "Altay Tesisleri" olarak bildigi yer neredeyse 40 yil boyunca Kordon'un tek plajiydi.

1935
Izmir'de "ilk Buzdolabi Reklami" "Frigdaire" markasiyla 20 mayis 1935'te Yeni Asir'da yayimlandi.

1936
"Izmir Fuari" nin temelleri 1 Ocak 1936'da atildi. 13 Eylül 1922 günü çikan büyük yanginla kül olan 420.000 metrekarelik alanin tümüyle yesillendirilmesi amaciyla büyük bir bahçe projelendirildi. Fuar 1 Eylül 1936'da basbakan Ismet Inönü ve o zamanlarin Izmir belediye baskani olan Behçet Uz tarafindan açildi. Ilk yil fuara Türkiye disinda Misir, Yunanistan ve Sovyetler Birligi'nden 48 yabanci kurulus katildi.

1936
Tiyatro ve sinema sanatçisi "Çolpan Ilhan", Izmir'de dünyaya geldi.

1937
Fuardaki "Parasüt Kulesi" 1937'de tamamlanarak Türk Hava Kurumu'na armagan edildi.

1940
1940 nüfus sayimi sonuçlarina göre Izmir'de yasayan kisi sayisi 184 bin.

1940
Atatürk'ün annesi "Zübeyde Hanim" in mezari Izmir Belediyesi tarafindan Karsiyaka'da yaptirildi.

1945
1945 nüfus sayimina göre Izmir'in o yildaki nüfusu "198 bin" idi.

1946
Avni Dilligil'in önayak olmasiyla kurulan "Izmir Sehir Tiyatrosu" 1946'da kuruldu, ancak 1950'de Izmir Belediyesi yetkililerince masraf oluyor gerekçesiyle tiyatro kapatildi.

1946
Izmir'in "ilk Huzurevi" hizmete girdi.

1948
"Izmir Radyosu", belediye tarafindan hizmete sokuldu. Radyo 1964 yilinda TRT'ye baglanacakti.

1950
Eskiden "Inciralti" 200 kabiniyle Izmir'in en büyük plajiydi. Daha sonra Sahilevleri, Narlidere, Kizilbahçe (Güzelbahçe), Klizman, Kalabak (Zeytinalan) ve Urla iskelesinde yanyana plajlar kuruldu.

1950
Mithatpasa Caddesi ünlü "Tramvaylari"ni 1950'de troleybüse devretti.

1950
1950 nüfus sayiminda Izmir'in nüfusu "227 bin" olarak çikti.

1950
1950 verilerine göre Izmir sehrinin kentsel alan büyüklügü "69 kilometrekare", kent merkezinin nüfusu 288 bin kisiydi. Yani kilometrekareye 1950'de 4180 kisi düsmekteydi.

1952
342 resim, 25 heykel, 12 seramik ve 24 baski resim olmak üzere toplam 403 eserin sergilendigi "Izmir Resim Heykel Müzesi" 1952'de açildi. Müze suan Izmir Fuari'ndadir.

1953
"Bornova Anadolu Lisesi" açildi, ilk yil sadece 38 erkek ögrenci alindi.

1955
Izmir "Ege Üniversitesi" 1955 yilinda Bornova'da kuruldu.

1955
Izmirli ünlü ses sanatçisi "Sezen Aksu" dünyaya geldi.

1955
1955 nüfus sayimi sonuçlarina göre Izmir'de yasayan insan sayisi "296 bin" di.

1956
Türkiye'de aglari delen ilk gol, 21 Ekim 1956'da Izmir Alsancak Stadyumu'nda oynanan maçta Karsiyaka'li Selim'in oyunun 71.dakikasinda Altay'a attigi goldür.

1958
"Izmir Devlet Konservatuari" Hizmete açildi.

1958
Izmir'in en ünlü pastanesi ve haftasonlarinin bulusma noktasi "Sevinç Pastanesi" 1958'de kuruldu, 1965'de simdiki yerine tasindi.

1959
"Izmir Çocuk Tiyatrosu" kuruldu.

1959
1959 verilerine göre Izmir'de 400'den fazla restoran, 4000'e yakin bakkal ve mezeci, 200'e yakin firin, 75 eczane, 80'den fazla benzin istasyonu, 200'den fazla oto tamirhanesi bulunuyordu.

1960
1960 nüfus sayiminda Izmir merkezin nüfusu "408 bin", Karsiyaka'nin "77 bin", Bornova'nin "52 bin" olarak çikmisti.

1960
"Kan Merkezi" hizmete girdi.

1960
1960 Türkiye nüfus sayimi verilerine göre Izmir'in 1960'daki nüfusu "335 bin" kisidir

1960
1960'larda Izmir'in en ünlü plajlari; Klizman'da ki Marti Plaji, Kalabak'taki Havuzlu Marti Plaji, Urla'daki Kaliforniya ve Florya Plajlariydi.

1961
1961 yılı ortalarinda yapilan bir arastirmada kentte 20 ve daha fazla isçi çalistiran 110 sanayi müssesesi bulundugu tespit edilmisti.

1964
Buca ve Sirinyer'de gecekondulasmayi engellemek için "isçievleri" yapildi.

1965
1965 nüfus sayiminda Izmir'in nüfusu "441 bin" olarak çıktı.

1967
Izmir kent merkezine 27km uzaklikta insa edilen Izmir Havaalani askeri ve sivil uçuslara açildi. Havaalaninin ismi 1988'de "Adnan Menderes Havalimani" olarak degistirildi.

1970
1970 nüfus verilerine göre Izmir'de 1970 yili nüfusu "555 bin" di.

1971
Izmir'de "Akdeniz Oyunlari" yapildi.

1973
- Gecekondulasmayi engellemek için Emlak Bankasi Karsiyaka Bostanli'da toplu konutlar yaptirdi.

1973
1973'ten beri Izmir Körfezi'nde yüzülemiyor.

1974
- Izmir'in isgal gününde Yunan askerine ilk kursunu sikan gazeteci Hasan Tahsin anisina Konak Meydani'nda ilk kursunu attigi yerde "Ilk Kursun Aniti" dikildi.

1975
1975 yili nüfus sayimi sonuçlarinda Izmir'in nüfusu "681 bin" kisi olarak çikti.

1976
Üçkuyular'da gecekondulasmayi engellemek için "Oyak konutlari" yapildi.

1980
Dünya Kadet Sampiyonasi Türkiye'de ilk kez Çesme'de 1980 yilinda düzenlendi.

1980
1980 Türkiye nüfus sayimina göre Izmir'de yasayanlar "818 bin" kisiydi.

1982
- Izmir "Dokuz Eylül Üniversitesi" kuruldu.

1984
"Izmir Büyüksehir Belediyesi" kuruldu.

1985
1985 nüfus sayiminda Izmir nüfusu "1 milyon 490 bin" kisi olarak verilendi. Göçler nedeniyle nüfus artis hizi rekor kirdi %12,7.

1990
1990 verilerine göre Izmir vilayet olarak ele alinilarak yapilan arastirmada Izmir ilinde toplam 35 hastane, 125 saglik ocagi, 1093 ilkokul, 234 ortaokul ve 148 lise oldugu saptanmistir. Izmir'de o yilda toplam doktor sayisi 4543, ögretmen sayisi 388bin'dir.

1990
1990 yilinda yapilan nüfus sayiminda Izmir'in nüfusu 1.757.138 olarak çikti. Nüfus artis hiziysa % 3,3 olarak saptandi. Balçova'da 56bin, Bornova'da 273bin, Buca'da 199bin, Çigli'de 73bin, Gaziemir'de 40bin, Karsiyaka'da 345bin, Konak'ta 724bin, Narlidere'de 34bin ve Güzelbahçe'de 12bin kisi yasamaktaydi.

1990
1990 verilerine göre Izmir sehrinin kentsel alan büyüklügü "269 kilometrekare", kent merkezinin nüfusu "1 milyon 757 bin" kisiydi. Yani 1 kilometrekareye 1990'da 6532 kisi düşmekteydi.

1996
- 1996 yili verilerine göre Izmir'de kisi basina düsen yillik gelir 3000$'dir ve bu sayiyla Türkiye'de 2. sirada yer alir.

1997
- Izmir'de her gün "250 Yeni Tasit" trafige girmektedir.

1997
- "Mithatpasa Endüstri Meslek Lisesi" 31 Mart 1997'de yandi.

1997
- 1997 verilerine göre Izmir'deki toplam araç sayisi "450 bin"dir ve her 4 kisiden 1'ine otomobil düser. Bu oran Türkiye ortalamasindan çok fazladir.

1999
- 140.000 metrekare alan üzerine insa edilen suni göl ve 3500 kisilik Açik Hava Tiyatrosu'ndan olusan "Buca Gölet" açildi.

2000
- Izmir'in ilk vakif üniversitesi olan "Izmir Ekonomi Üniversitesi", Balçova'da kuruldu.

2000
- 2000 verilerine göre Izmir'de çalisan nüfusun % 75'i "Erkek"tir.

2000
- 2000 yilinda Izmir'de hala erkeklerin % 5,2'si, kadinlarin % 15,4'ü "Okur-Yazar" degildir. Okur-yazar erkeklerin % 8'i üniversite mezunu, kadinlarin %5,1'i üniversite mezunudur.

2001
- 2001 verilerine göre Izmir kent merkezindeki konutlarin % 59'u "Gecekondu"dur.

2001
- Izmir'deki kadinlarin % 65,2'si "Ev Kadini"dir. Kadinlarin 2/3'ü ekonomik açidan bagimlidir.

2002
- Bir vakif üniversitesi olan "Yasar Üniversitesi" Halkapinar'da ufak bir binada açildi.

2002
- 2002 verilerine göre Izmir Metropolitan alaninda yasayanlarin % 28'i 0-14 yas arasinda; % 67'si 15-64 yas arasinda ve % 5'i 65 yas ve üzeri kisilerdir. Maalesef 15 yas alti nüfus çok fazla, 65 yas üstü nüfussa azdir.

2003
- Bugün Izmir'de halen kullanilabilen tek yazlik sinema "Bornova Hayat Açik Hava Sinemasi" dir.

2003
- Bugün Izmir'de 1500 "Levanten" yasamaktadir. Bunlardan 800'ü Italyan kökenli, 300'ü Fransiz kökenlidir.

2005
-Büyükşehir belediye başkanı Ahmet Priştina 15 Haziran 2004 te öldü.

2005
-2005 Dünya Üniversite Yaz Oyunları, 2005 yılında İzmir'de organize edilen Universiade spor organizasyonudur.
Üniversite yaz oyunları Universiade-2005 Ağustos ayında yapıldı.

2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
---------------------------------
osmanlı'dan günümüze izmir tarihi